Τα ρεκόρ που καταρρίφθηκαν το 2022

Από τις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, που καταγράφηκαν σε πολλά σημεία του πλανήτη, μέχρι τις τιμές της ενέργειας που έφθασαν στα ύψη και τα εκατομμύρια προσφύγων που εγκατέλειψαν την Ουκρανία για να γλιτώσουν από τον πόλεμο, το 2022 ήταν μια χρονιά άκρων.

Κάποια  από τα ρεκόρ που καταρρίφθηκαν:

Τιμές τροφίμων και ενέργειας

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο προκάλεσε άλμα στο κόστος της ενέργειας και των τροφίμων, με τον δείκτη τιμών τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ να σημειώνει ιστορική κορύφωση τον Μάρτιο και το κόστος του φυσικού αερίου στην Ευρώπη να φτάνει σε υψηλά ρεκόρ. Ο ετήσιος πληθωρισμός της ευρωζώνης ανέβηκε σταθερά στο 10,6% τον Οκτώβριο, η μεγαλύτερη αύξηση από τη θέσπιση του δείκτη το 1997.

Πρόσφυγες

Ο πόλεμος στην Ουκρανία προκάλεσε επίσης το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων στην Ευρώπη από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Περισσότεροι από επτά εκατομμύρια Ουκρανοί εγκατέλειψαν τη χώρα και κατέφυγαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και άλλοι 6,9 εκατομμύρια εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες. Παγκοσμίως, ο αριθμός των εκτοπισμένων ανθρώπων ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 100 εκατομμύρια.

Αφόρητη ζέστη

Παγκοσμίως το 2022 ήταν η 5η πιο ζεστή χρονιά, ενώ η τελευταία οκταετία ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί. Η Ευρώπη πέρασε το πιο ζεστό καλοκαίρι που έχει καταγραφεί με το θερμόμετρο να χτυπάει κόκκινο σε πολλές χώρες, περιλαμβανομένης της Αγγλίας όπου ο υδράργυρος έφθασε για πρώτη φορά τους 40 βαθμούς Κελσίου. Οι δασικές πυρκαγιές που σχετίζονται με την υψηλή θερμοκρασία και την υγρασία επίσης κατέκαψαν μεγαλύτερες εκτάσεις γης—πάνω από 6 εκατομμύρια στρέμματα– από ό,τι είχε συμβεί μέχρι σήμερα στην Ευρώπη.

Η υπηρεσία κλιματικής αλλαγής Copernicus της Ε.Ε. έδωσε στη δημοσιότητα νέα στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι η περυσινή ήταν η δεύτερη θερμότερη χρονιά από όταν άρχισαν να καταγράφονται οι θερμοκρασίες, ενώ το περασμένο καλοκαίρι ήταν το θερμότερο. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θερμοκρασίας εντοπίζονται στα τέλη του καλοκαιριού, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο. Στην Αυστρία ο μέσος όρος καθ’ όλη τη διάρκεια του περυσινού Οκτωβρίου ήταν 3,3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερος από τον μέσο όρο του ίδιου μήνα την περίοδο 1991-2020.

Στη Γαλλία και στη Σλοβενία η διαφορά ήταν επίσης 3 βαθμούς Κελσίου τον ίδιο μήνα, ενώ Κροατία και Ελλάδα γνώρισαν άνοδο 3 βαθμών Κελσίου τον Δεκέμβριο.

Παρατεταμένα κύματα καύσωνα σε βόρεια και δυτική Ευρώπη, με ξηρασία στο μεγαλύτερο τμήμα της ηπείρου και τις χειρότερες καλοκαιρινές πυρκαγιές στη 15ετία.

Η Ιταλία ήταν ζεστότερη όλο τον χρόνο πέρυσι, εκτός από δύο μήνες. Κατέγραψε την υψηλότερη μηνιαία απόκλισή τους σε τρεις διαφορετικούς μήνες, τον Μάιο, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο.

Η Ισπανία και η Πορτογαλία έσπασαν τα ρεκόρ μηνιαίας απόκλισης σε τρεις διαφορετικές περιστάσεις. Η βόρεια και δυτική Ευρώπη γνώρισαν παρατεταμένα και έντονα κύματα καύσωνα το 2022. Το μεγαλύτερο τμήμα της ηπείρου βίωσε ξηρασία, ενώ οι καλοκαιρινές πυρκαγιές ήταν οι χειρότερες των τελευταίων 15 ετών. Παγκοσμίως ήταν η 5η πιο ζεστή χρονιά, ενώ τα οκτώ τελευταία χρόνια είναι τα οκτώ θερμότερα που έχουν καταγραφεί, σύμφωνα με το Copernicus. H παγκόσμια θερμοκρασία ήταν κατά 1,2 βαθμό Κελσίου υψηλότερη από την περίοδο 1850-1900.

Η Σαμάνθα Μπέρτζες, αναπληρώτρια διευθύντρια του Copernicus, λέει πως έχει σημασία να μελετούμε τις ευρύτερες τάσεις που αντιπροσωπεύουν τα στοιχεία για την κλιματική αλλαγή: αν και το 2022 ήταν κάπως ψυχρότερο από το 2021, ήταν μια ακόμη ζεστή χρονιά, γεγονός που σημαίνει πως από το 2015 έως το 2022 βιώνουμε τις οκτώ ζεστότερες που έχουν καταγραφεί. Κι ενώ από το 2015 βλέπουμε θερμοκρασίες πάνω από 1 βαθμό Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο, μόνο μια χρονιά μεταξύ 1940 και 2014 έφτασε σε αυτά τα επίπεδα. «Είμαστε πολύ κοντά στο όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου της συμφωνίας του Παρισιού», προειδοποιεί.