Διεμερίσθησαν τα ιμάτιά μου εις εαυτούς…(Ψαλ.22:18)

Η ιστορία του Χριστιανισμού είναι γεμάτη από γεγονότα και εξελίξεις που διαμόρφωσαν τη θρησκευτική και κοινωνική ζωή των πιστών. Ένα από τα πιο καθοριστικά γεγονότα ήταν η Σταύρωση του Ιησού Χριστού, η οποία αποτέλεσε το θεμέλιο της Χριστιανικής πίστης και της σωτηρίας του ανθρώπου. Η περιγραφή της Σταύρωσης στα Ευαγγέλια αναφέρει ότι οι Ρωμαίοι στρατιώτες, κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του Ιησού, μοίρασαν τα ρούχα Του σε τέσσερα μέρη και για τον άραφο χιτώνα Του έριξαν κλήρο, εκπληρώνοντας έτσι την προφητεία: «Διεμερίσθησαν τα ιμάτιά μου εις εαυτούς και επί τον ιματισμόν μου έριψαν κλήρο» (ψαλ.22:18, Λουκ.23:34, Ιωάν.19:23-24).

Όπως οι Ισραηλίτες και οι Ρωμαίοι δεν συνειδητοποιούσαν πλήρως τις πράξεις τους, έτσι και οι χριστιανοί με προσχηματικές σε πολλές των περιπτώσεων πράξεις τους διέσπασαν την πρώτη Εκκλησία, απομακρυνόμενοι από την αρχική διδασκαλία του Ευαγγελίου. Ποιο αναλυτικά:

Το Σαρκικό Φρόνημα ως Αίτιο των Σχισμάτων:

Η ροπή του ανθρώπου προς την αμαρτία και το σαρκικό φρόνημα οδήγησαν σε χωριστικές τάσεις εντός της Εκκλησίας. Αυτές ήδη εμφανίστηκαν από την ίδρυση της αλλά υπό την καθοδήγηση των Αποστόλων, η ενότητα διατηρήθηκε για κάποιο διάστημα. Ωστόσο, από τον 3ο αιώνα και μετά, παρατηρούνται προσθαφαιρέσεις στη διδασκαλία του Ευαγγελίου, οδηγώντας σε καταργήσεις διακονιών και χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Αυτό οδήγησε σε σχίσματα και τη δημιουργία πολλών δογμάτων, αιρέσεων και παραδόσεων, απομακρύνοντας τους πιστούς από την κατά χάρη σωτηρία του Ιησού Χριστού.

Η διάσπαση του 1054

Η διάσπαση της ενιαίας Χριστιανικής Εκκλησίας σε Ανατολική (Ορθόδοξη) και Δυτική (Ρωμαιοκαθολική) το 1054, γνωστή ως Μεγάλο Σχίσμα, αποτέλεσε καθοριστικό σημείο στην ιστορία του Χριστιανισμού. Το 1054, οι εντάσεις κορυφώθηκαν όταν ο Πάπας Λέων Θ΄ απέστειλε τον καρδινάλιο Χούμπερτ να καταγγείλει τον Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο για αίρεση και να απαιτήσει την υποταγή του στην παπική εξουσία. Αντίστοιχα, ο Πατριάρχης Κηρουλάριος αντέτεινε με αφορισμό κατά του Πάπα και των υποστηρικτών του. Αυτή η αμοιβαία αφοριστική πράξη σήμανε την επίσημη διάσπαση των δύο Εκκλησιών η οποία όμως δεν προήλθε ως αποτέλεσμα μόνο αυτού του γεγονότος αλλά εξ αιτίας μιας σειράς θεολογικών, (π.χ.Filioque) πολιτικών (π.χ. σταυροφορίες), πολιτιστικών διαφορών (π.χ.αναγέννηση) αλλά και λατρευτικών συνηθειών που αναπτύχθηκαν σταδιακά κατά τη διάρκεια των αιώνων.

Θεολογικά αίτια και τα ζητήματα εξουσίας

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η διαφωνία σχετικά με την προσθήκη της λέξης “Filioque” (που σημαίνει “και του Υιού”) στο Σύμβολο της Πίστεως. Η Δυτική Εκκλησία προσέθεσε αυτή τη φράση, υποστηρίζοντας ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται τόσο από τον Πατέρα όσο και από τον Υιό, ενώ η Ανατολική Εκκλησία διαφωνούσε, θεωρώντας ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα.

Αυτή η διαφωνία συνδυαστικά και με τις αντιπαραθέσεις που προέκυψαν για την παπική εξουσία επέφεραν τελικά το σχίσμα! Η Δυτική Εκκλησία υποστήριζε την υπεροχή του Πάπα ως ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη, ενώ η Ανατολική Εκκλησία υποστήριζε το σύστημα της συν-πρωτοκαθεδρίας, όπου οι πέντε Πατριάρχες (Ρώμης, Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων) είχαν ισότιμη εξουσία.

Πολιτικοί και Πολιτιστικοί Παράγοντες

Οι πολιτικοί και πολιτιστικοί παράγοντες συνέβαλαν επίσης στη διάσπαση…Η πολιτική ένταση μεταξύ της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης επέφεραν εναντίον της τελευταίας τις γνωστές σ’ όλους καταστροφικές σταυροφορίες ενώ οι πολιτιστικές διαφορές μεταξύ της Λατινικής Δύσης και της Ελληνικής Ανατολής, ενίσχυσαν τις υπάρχουσες εντάσεις. Η διαφορά στη γλώσσα, τις παραδόσεις και τις πρακτικές της λατρείας δημιούργησε περαιτέρω αποστάσεις μεταξύ των δύο Εκκλησιών.

Η Διαμαρτύρηση και οι Αιτίες της

Η Διαμαρτύρηση ή Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, ήταν ένα κίνημα που ξεκίνησε τον 16ο αιώνα με σκοπό την αναμόρφωση της Καθολικής Εκκλησίας που θεωρητικά τουλάχιστον κατά μέρος πέτυχε, αφού η τελευταία αντιδρώντας προσπάθησε ν’ αναμορφώσει και να εξαλείψει τις καταχρήσεις! Οι κύριες αιτίες της Διαμαρτύρησης περιλάμβαναν:

Κατάχρηση της Εκκλησίας: Η πώληση συγχωροχαρτίων και άλλες πρακτικές που θεωρούνταν εμπορευματοποίηση της πίστης.

Διαφθορά του Κλήρου: Η ηθική και πνευματική παρακμή του κλήρου, που απομάκρυνε τους πιστούς από τις αυθεντικές διδασκαλίες του Χριστού.

Ερμηνεία της Αγίας Γραφής: Η επιθυμία για άμεση πρόσβαση των πιστών στην Αγία Γραφή και η ερμηνεία της στη μητρική γλώσσα, αντί της λατινικής.

Η Διαμαρτύρηση συνέβαλε στην ανάπτυξη της ατομικής ελευθερίας και της δημοκρατίας, επηρεάζοντας τις κοινωνικές δομές και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Σαν Ζωντανό όμως κι ενθουσιώδες κίνημα που ήταν, δεν μπόρεσε ούτε αυτό ν’ αποφύγει την τάση για νέες ερμηνείες και αντιλήψεις που έφεραν σχίσματα και νέες εκκλησίες στους κόλπους της, αρχή γενομένης από Λουθηρανιστές, Καλβινιστές κ.αλλ..

Στην ερώτηση αν υπάρχει προοπτική ενότητας η συνεργασίας μεταξύ των Χριστιανικών Εκκλησιών θα έλεγα πως όχι, αφού έως και σήμερα οι Ορθόδοξες, Ρωμαιοκαθολικές και προτεσταντικές Εκκλησίες συνεχίζουν να διατηρούν τις διαφορές τους παρά τις προσπάθειες κάποιων για την αποκατάσταση της ενότητας.

Ο καθένας θα λάβει από τον Κύριο τον μισθό που του αναλογεί

Ενωμένες η όχι οι εκκλησίες έχουμε την παρηγοριά που μας δίνει ο Λόγος του Θεού και αυτό ας το θυμόμαστε…Όπως το βλέπω εγώ από την ποιο «κακή» εκκλησία έως την ποιο «καλή», διέρχεται είτε το θέλουμε είτε όχι το πνεύμα του Χριστού που είναι η κεφαλή όλων. Είναι αυτός που περπατάει μεταξύ των επτά εκκλησιών της αποκάλυψης και ποιος μπορεί ν’ αμφιβάλει γι αυτό…Στα χέρια Του κρατάει το μέτρο που ξεχωρίζει το καλό από το κακό, το σωστό από το λάθος, την αλήθεια από το ψεύδος. Ο ίδιος είναι πάλι που «ερευνά νεφρούς και καρδίες και δίνει εις έκαστον κατά τα έργα αυτού». (Αποκ.2:23)

Σύμφωνα λοιπόν με το κριτήριο του Ιησού Χριστού ΟΛΕΣ οι εκκλησίες αξιολογούνται,-όχι ως προς την γεωγραφική τους θέση η την εξωτερικής τους εμφάνιση αλλά κατά το Πνεύμα της Κ.Δ.,- κι αν κάποιο μέλος εξ αυτών,(διότι τα πρόσωπα αξιολογούνται) βρεθεί την μεγάλη «ημέρα του Κυρίου» με συνήθειες που δεν απέβαλε κι αμαρτίες που δεν διόρθωσε ενώ είχε την ευκαιρία, τότε θα κριθεί ακατάλληλο για την Βασιλεία των ουρανών. (Ματθ.6:2, Λουκ.6:23, Ιουδ.1:11)

Η Αληθινή Εκκλησία, η Ενότητά της, η ελπίδα της και η παρηγοριά της

Εν κατακλείδι να πω ότι η αληθινή εκκλησία έχει παγκόσμιο χαρακτήρα, βασίζεται στη διδασκαλία του Ευαγγελίου και στην τήρηση των εντολών του Χριστού. Αυτό είναι το θεμέλιο της ενότητά της…

Στην αληθινή εκκλησία του Χριστού οι πιστοί ελπίζουν και παρηγορούνται από το γεγονός ότι ο Κύριος είναι παρών κι ενεργεί το ίδιο όπως χθες έτσι και σήμερα, το ίδιο και εις τους αιώνες, προσθέτοντας κάθε μέρα τους σωσμένους στην εκκλησία Του. Η υπόσχεση του Χριστού ότι θα είναι μαζί μας «πάσας τας ημέρας» ενισχύει την ελπίδα και την πίστη μας. (Ματθ.28:20)

Η αληθινή Εκκλησία κρατά τον Λόγο της υπομονής του Κυρίου και δεν αρνείται το όνομά Του. Αυτή η Εκκλησία θα ξεχωρίσει, θα υψωθεί και τελικά θα παραληφθεί από τον Κύριο για να είναι μαζί Του στους αιώνες.

Ο Θεός της ειρήνης να είναι μαζί σας

γιαννης μαστοράκος